Infografika:
Stan przedcukrzycowy - wszystko,
czego potrzeba aby pomóc pacjentowi!
Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (International Diabetes Federation, IDF)
podaje, że Polska jest wśród czterech krajów świata o największej częstotliwości (%)
występowania stanu przedcukrzycowego.
W 2013 roku stan przedcukrzycowy miało 16,5% Polaków w wieku 20-79 lat.
Złote porady dla pacjentów, o których wiemy,
ale czy zawsze pamiętamy?
5 praktycznych wskazówek
do wykorzystania w Twoim gabinecie!
1
Doradztwo w zapobieganiu nadwadze
i otyłości, redukcji masy ciała i utrzymaniu
optymalnej masy ciała. Pacjent otyły / z nadwagą
zachęcenie do redukcji masy ciała poprzez:
-
racjonalną dietę
-
zwiększenie aktywności fizycznej
Żeby poprawić swój stan zdrowia zmniejszenie
masy ciała już o 7% w stosunku do wyjściowej
masy ciała jest dla niego korzystne [3].
2
Zachęcanie pacjentów
ze stanem przedcukrzycowym
do modyfikacji stylu życia.
-
Dbanie o optymalną masę ciała,
dbanie o prawidłową dietę, bycie
aktywnym fizycznie, dostosowanie
natężenia ćwiczeń do swoich
możliwości i upodobań. -
Przynajmniej 150 min aktywności
fizycznej na tydzień.
Należy się wysypiać, zrezygnować
z palenia tytoniu, unikać alkoholu,
unikać stresu [3].
3
Rozmowa z pacjentem ze stanem
przedcukrzycowym na temat diety
lub doradzenie rozmowy z dietetykiem.
-
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne
w Zaleceniach 2021 podaje, że w cukrzycy
korzystne efekty lecznicze daje zastosowanie
między innymi diety śródziemnomorskiej,
diety DASH (Dietary Approaches to Stop
Hypertension, Zalecenia dietetyczne mające
na celu obniżenie nadciśnienia) lub diet
roślinnych [3].
4
Zalecanie rekomendowanej przez Polskie
Towarzystwo Diabetologiczne
suplementacji witaminy B12,
u osób długotrwale leczonych
metforminą, u których potwierdzono
niedobór tej witaminy.
5
Wyjaśnienie pacjentowi na czym polega
dieta DASH
Dieta DASH i dieta śródziemnomorska
znajdują się na podium najzdrowszych
diet świata w najnowszym rankingu
opracowanym przez ekspertów z dziedziny
medycyny i dietetyki [5].
Dieta DASH na podium
najzdrowszych diet świata
Dieta DASH zaleca:
-
WARZYWA: spożywanie dużo różnorodnych
warzyw (także strączkowych), orzechów, nasion. -
OWOCE: (ale w stanie przedcukrzycowym i cukrzycy
trzeba bardzo ograniczać owoce, bo zawierają dużo
cukrów prostych) Niskotłuszczowe produkty mleczne
(w stanie przedcukrzycowym i cukrzycy najlepiej
wybierać naturalny jogurt, kefir, maślankę, bo mleko
u wielu pacjentów znacznie podwyższa stężenie glukozy
we krwi, zwłaszcza spożywane rano). -
PRODUKTY ZBOŻOWE: preferowane pełnoziarniste
(np. płatki owsiane, kasza gryczana, jęczmienna,
ryż brązowy, ciemny chleb). -
RYBY: 2-3 razy w tygodniu wybieranie tłustej ryby morskiej
(śledź, makrela, łosoś, halibut, sardynki), bo są głównym źródłem
kwasów omega-3. -
TŁUSZCZE ROŚLINNE: polecany szczególnie olej
rzepakowy i oliwa z oliwek.
W diecie DASH zaleca się natomiast ograniczenie soli (można zastąpić ją przynajmniej
częściowo ziołami), tłustych produktów mięsnych, unikanie cukru, słodyczy, słodkich
napojów niegazowanych i gazowanych (do picia najlepsza jest niskosodowa woda
mineralna lub źródlana lub herbatki ziołowe, herbata zwłaszcza zielona) [6, 7].
Piśmiennictwo:
IDF Diabetes Atlas - Sixth Edition, 2013, http://www.idf.org/diabetesatlas
Colditz G.A., Willett W.C., Rotnitzky A. I wsp.: Weight gain as a risk factor for clinical diabetes mellitus in women. Ann Intern Med 1995; 122: 481-6.
Czupryniak L., Młynarski M., Strojek K. I wsp.: 2021 Guidelines on the management of patients with diabetes. A position of Diabetes Poland. Clinical Diabetology, 2021, Vol. 10, No.1, 1-119.
Liese A.D., Nichols M., Sun X. I wsp.: Adherance to the DASH diet is inversly associated with incidence of type 2 diabetes: The Insulin Resistance Atherosclerosis study. Diabetes Care 2009; 32; 8: 1434-1436.
Appel L.J., Moore T.J., Obarzanek E. I wsp.: A Clinical Trial of the Effects of Dietary Patterns on Blood Pressure. DASH Collaborative Research Group. New Engl J Med. 1997; 336: 1117-1124.
Cichocka A.: Dieta DASH w teorii i zastosowaniu. Wydawnictwo Medyk, Warszawa 2021.
Appel L.J., Sacks F.M., Carey V.J., I wsp.: Effects of protein, monounsaturated fat, and carbohydrate intake on blood pressure and serum lipids: results of the Omni-Heart randomized trial. JAMA 2005; 294 (19): 2455-2464.
Fung T.T., Chiuve S.E., McCullough M.L. I wsp.: Adherence to a DASH-style diet and risk of coronary heart disease and stroke in women. Arch Intern Med. 2008; 168: 713-720. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18413553.
Reedy J., Krebs-Smith S.M., Miller P.E. i wsp.: Higher Diet Quality Is Associated with Decreased Risk of All-Cause, cardiovascular Disease, and Cancer Mortality among Older Adults. J Nutr. 2014; 144 (6): 881-889.
Blumenthal J.A., Babyak M.A., Hinderliter A. I wsp.: Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure: the ENCORE study. Arch Intern Med. 2010; 170: 126-135.
Farhadnejad H., Asghari G., Mirmiran P., Azizi F.: Dietary approach to stop hypertension diet and cardiovascular risk factors among 10- to 18-year-old individuals. Pediatr Obes.; 2018. 13(4):185-194.
Reis J.P., Loria C.M., Sorlie P.D. I wsp: Lifestyle factors and risk for new-onset diabetes: A population-based cohort study Ann Intern Med; 2011; 155 (5): 292-299.
Liu G., Guasch-Ferré M., Hu Y. I wsp.: Nut Consumption in Relation to Cardiovascular Disease Incidence and Mortality Among Patients with Diabetes Mellitus. Circ Res. 2019; 124:920-929.
Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i wsp. [red.]: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Wyd. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020.